De inhuldiging
De plechtige opening van de nieuwe intergemeentelijke Eurohafen Emsland vond plaats op 24 oktober 2007 door Walter Hirche, op dat moment minister van Economie, Arbeid en Verkeer van Nedersaksen. Met deze gebeurtenis werd het doel van jaren van voorbereidend werk en intensieve inspanningen van alle aandeelhouders bereikt.
De voorgeschiedenis
De naburige steden Haren (Ems) en Meppen - beide direct aan de Ems gelegen - beschikken al tientallen jaren over eigen, drukke havenfaciliteiten.
De tot op heden enige haven in de stad Haren (Ems) - aangeduid als werfhaven met een "beschermings- en aanlegplaatsfunctie" - wordt nog steeds gebruikt voor vrachtbehandeling door de daar gevestigde bedrijven. Een havenoverslag die verder gaat dan dit is niet mogelijk vanwege de zeer beperkte oppervlaktecapaciteiten en de bestaande infrastructuuruitrusting. Er wordt al jaren gezocht naar een aanvaardbare oplossing.
De haveninstallatie van de stad Meppen daarentegen werd reeds tientallen jaren door het district Emsland gehuurd van de federale water- en scheepvaartadministratie en onderverhuurd aan een exploitatiemaatschappij. Deze contracten zijn op 31.12.2006 verstreken. Hoewel ook deze haven economisch rendabel werd geëxploiteerd, was een verlenging niet gepland omdat er dringend maatregelen moesten worden genomen vanwege de ongunstige stedelijke ligging van de haven en ook vanwege het deels in verval geraakte weefsel van de gebouwen die er stonden. Modernisering en herinrichting van de haven en de damwand waren niet langer een optie. Er was ook een gebrek aan ruimte om havengerelateerde bedrijven aan te trekken en de haven voor de toekomst te ontwikkelen en duurzaam te maken. Een ander probleem was de nabijheid van de bestaande en intussen nieuw gebouwde woonwijken.
Met dit in het achterhoofd werden in 2002 samen met het district Emsland de eerste plannen gemaakt voor een intercommunale haven met een aangrenzend industriegebied in het gebied van de steden Meppen en Haren (Ems), de Eurohafen Emsland. De precieze locatie van de Eurohafen Emsland werd ontwikkeld op basis van het juridisch bindende bestemmingsplan van de stad Haren (Ems), volgens de richtlijnen van het regionaal ruimtelijk ordeningsprogramma van het district Emsland 2000. Eurohafen Emsland grenst tegenwoordig direct aan de gemeenschappelijk beheerde industrie- en bedrijventerreinen van de steden Haren (Ems) en Meppen. In totaal is daar 450 ha aan bedrijfs- en industriegrond potentieel beschikbaar.
De bouwonderneming
Voor het ontwerp, de planning en de bouw van de Eurohafen Emsland werd in maart 2003 de ""Euro-Hafen Emsland-Mitte Entwicklungs- und Bau GmbH"" opgericht. De lijvige naam van de GmbH werd in 2010 veranderd in "Eurohafen Emsland GmbH". De aandeelhouders van deze GmbH zijn het district Emsland en de steden Haren (Ems) en Meppen in gelijke delen.
Het maatschappelijk doel van de GmbH omvat:
- het conceptuele ontwerp en de planning van de haven,
- het veiligstellen van de financiering van het project,
- de noodzakelijke grondverwerving,
- het ter beschikking stellen van retentie- en compensatiegebieden, en
- de ontwikkeling en afzet van de gebieden.